Trong họ tre trúc, cây lồ ô được đánh giá là nguồn tài nguyên quý giá, đóng vai trò quan trọng trong đời sống, kinh tế và góp phần bảo vệ môi trường. Bài viết dưới đây của An Nguyên Lighting sẽ giúp bạn khám phá đặc điểm, ứng dụng và tiềm năng phát triển của cây lồ ô, bạn theo dõi nhé!
Cây Lồ Ô Là Cây Gì?
Cây lồ ô, tre lồ ô hay lồ ô Trung Bộ (tên khoa học: Bambusa balcooa) là loài tre có nguồn gốc từ Ấn Độ và rất phổ biến tại Việt Nam. Tre lồ ô có tính ứng dụng linh hoạt, được dùng làm thực phẩm và dùng cho các công trình xây dựng tạm thời. Cây có thể cao đến 25m, đường kính 15cm, và thường mọc thành bụi. Lồ ô có độ đàn hồi cao, mềm dẻo nhất định.


Cây lồ ô được phân bố rộng rãi ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới châu Á. Tại Việt Nam, lồ ô phát triển mạnh mẽ ở các khu vực Tây Nguyên, Đông Nam Bộ, trung du và miền núi phía Bắc. Lồ ô không kén đấy, có thể phát triển trên nhiều loại đất khác nhau. Chúng thường được trồng phổ biến ở các sườn đồi, ven sông, ven suối.
Trong hai cuộc kháng chiến chống ngoại xâm của dân tộc, đồng bào S’tiêng đã sử dụng cây lồ ô để tạo nên nhiều loại vũ khí đánh giặc thô sơ nhưng rất hiệu quả như gậy tầm vông, các loại chông gai, mũi tên độc,…
Đặc Điểm Cây Tre Lồ Ô
Dưới đây là những đặc điểm không thể bỏ qua khi nhắc đến cây tre lồ ô:
Đặc điểm thân cây lồ ô
Thân ngầm của cây lồ ô ở dạng củ, thân khí sinh mọc cụm thành bụi thưa, thường không thẳng. Chiều cao thân cây lồ ồ thường dao động từ 14 – 18m, có thể đạt 25m. Đường kính thân cây lồ ô dao động 7 – 8cm, thậm chí là 10 – 15cm. Ngọn cây cong rủ, chiều dài trung bình của mỗi lóng thường 40 – 60cm, các lóng giữa thân có thể dài đến 80 – 90cm. Thân tròn đều, nhẵn, được phủ bằng lớp lông màu nâu xám bạc.




Khi còn non, thân cây mang màu xanh lục đậm, bóng bẩy. Khi về già, thân có màu vàng xanh, có địa y trắng mọc loang lổ từng đốm nhỏ. Một trong những ưu điểm không thể không nhắc đến về lồ ô đó là vách thân dày 1.1cm, cứng, độ bền vượt trội, là yếu tố mang tính chất quyết định cho nhiều ứng dụng quan trọng trong xây dựng và sản xuất.
Đặc điểm lá và cành lồ ô
Cành chính của cây lồ ô thường to, dài 2 – 3m, đường kính 2 – 3cm. Phiến lá lồ ô thường thuôn dài, màu xanh mướt, dài khoảng 20 – 30cm, rộng 2 – 4cm, có 1 gân chính và nhiều gân bên song song. Bẹ mo hình thang cân, đáy rộng 20 – 30cm, đầu bẹ mo rộng 5 – 8cm. Mặt ngoài bẹ mo được phủ lớp lông màu nâu, mặt trong nhẵn bóng, lá mo hình mũi giáo dài khoảng 20cm, rộng khoảng 4cm.



Đặc điểm măng và rễ cây lồ ô
Lồ ô là loại cây phát triển hệ rễ chùm, ăn sâu, lan rộng dưới mặt đất. Cấu trúc rễ này giúp tre lồ ồ đứng vững, đồng thời giúp cải tạo và giữ đất hiệu quả, chống xói mòn. Do đó, ở dọc các con sông, bạn không khó để bắt gặp hình ảnh tre, trúc, lồ ô.
Vào mùa mưa, từ gốc tre, bạn sẽ tìm thấy những búp măng lồ ô to, “béo”, vị ngọt bùi, là đặc sản ẩm thực có giá trị dinh dưỡng cao. Măng lồ ô có thể được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau, tiêu biểu có thể kể đến là: măng luộc, măng xào, măng nấu vịt, măng nấu lẩu, măng lồ ô ngâm chua ngọt,…

Đặc điểm hoa và hạt cây lồ ô
Cụm hoa phân nhánh nhiều, ở mỗi nhánh, trên các đốt có 3 – 5 bông nhỏ, xếp thành hình đầu. Bông nhỏ nhọn đầu, hơi dẹt, màu vàng xanh hay tím, dài 1,5 – 2,5 cm, rộng 5 – 8mm, mang khoảng 5 – 7 hoa. Các hoa lưỡng tính ở giữa, các hoa trên ngọn và dưới gốc phát triển không đầy đủ.
Theo đó, chu kỳ ra hoa của cây lồ ô có thể kéo dài hàng chục năm. Theo quan niệm dân gian, hiện tượng “tre trổ hoa” thường bị coi là điềm báo không may. Tuy nhiên, đứng ở góc độ khoa học, đây là giai đoạn cuối cùng trong vòng đời cây lô ồ, sau khi kết hạt, cả bụi tre sẽ lụi tàn.

Ứng Dụng Tre Lồ Ô Trong Đời Sống
Cũng tương tự cây mây, cây tre lồ ô cũng có công dụng khá đa dạng, gắn bó mật thiết với đời sống con người, tiêu biểu có thể kể đến là:
Trong xây dựng truyền thống, cây lồ ô là vật liệu không thể thiếu
Như đã đề cập ở phần trên, trước đây, vì thân cây to, cứng cáp nên lồ ô thường được sử dụng trong xây dựng truyền thống, cụ thể là dùng làm cột, kèo, xà nhà, vách ngăn trong nhà tre, nhà đất,… Hiện nay, ở một số công trình nhỏ lẻ, cây lồ ô vẫn được sử dụng trong làm giàn giáo vì chi phí thấp. Ngoài ra, chúng còn được sử dụng để làm cầu tre, nhà bè,… ở các khu vực sông nước.

Ứng dụng cây lồ ô trong sản xuất đồ thủ công mỹ nghệ
Qua bàn tay khéo léo của các nghệ nhân, các nguyên liệu tre, trúc, nứa, mây, lồ ô,… đã biến thành những vật dụng hữu ích trong đời sống như đèn mây tre, giỏ mây, giỏ tre lồ ô, mẹt tre, rổ, rá,… Bên cạnh đó, cây lồ ô còn được sử dụng trong sản xuất nội thất như bàn tre, ghế tre, giường, tủ tre,… Đặc biệt, cây lồ ô còn được ứng dụng trong sản xuất các loại đàn tre thủ công, sáo,… độc đáo, lạ mắt.



Ứng dụng lồ ô trong công nghiệp
Thân lồ ô có tỉ lệ cellulose trên 50%, lignin 22,37%, chiều dài sợi đạt 1,9 – 2,2mm, vì vậy chúng được dùng làm nguyên liệu tốt cho sản xuất giấy trắng cao cấp, có độ dai cao. Cây có lóng dài thích hợp để chế biến ván ép.
Sử dụng măng lồ ô trong ẩm thực
Măng lồ ô là món ăn dân dã nhưng có thể “gây nghiện” các tín đồ. Măng lồ ô được chế biến thành nhiều món khác nhau như luộc, ngâm chua, nấu lẩu, xào,… Đặc biệt, những ống lồ ô non còn được dùng để nấu cơm lam – đặc sản của đồng bào vùng cao.
Ứng dụng lồ ô trong lễ hội truyền thống người Việt
Trong lễ hội truyền thống, các vật dụng được sử dụng như cần uống rượu, ống đựng rượu, đựng nước, hay như ánh lửa bập bùng của đêm hội cũng được tạo ra từ cây lồ ô. Đặc biệt, vật liệu làm cây nêu chính là lồ ô. Thân chính của cây nêu được chọn rất kỹ bằng một cây lồ ô già, to, thẳng và đặc biệt không được cụt ngọn. Trên cây nêu còn được trang trí rất nhiều họa tiết như ngôi nhà, hình chim điểu, bông lúa,…
Kỹ Thuật Trồng Và Chăm Sóc Cây Lồ Ô
Lồ ô chủ yếu được nhân giống vô tính bằng phương pháp chiết cành hoặc trồng bằng gốc. Để phát triển lồ ô trên quy mô lớn có thể nghiên cứu trồng bằng cành, vì quan sát thấy, trong điều kiện rừng ẩm thường xuyên, đôi khi dưới gốc cành chính cũng xuất hiện rễ.
Trong giai đoạn đầu, cây cần được tưới nước và bón phân đầy đủ. Khi rừng lồ ô đã phát triển, bạn cần thực hiện tỉa thưa, chặt bỏ những cây già, cây sâu bệnh để tạo không gian cho các mầm măng phát triển. Bạn chỉ nên khai thác cây tre lồ ô khi đã đủ tuổi. Sau khi thu hoạch, thân lồ ô cần được xử lý hun khói chống mối mọt, phơi khô để tăng độ bền trước khi đưa vào sử dụng.
Các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, nội thất từ cây lồ ô đang ngày càng được thị trường quốc tế ưa chuộng. Đây là tiềm năng xuất khẩu lớn, tuy nhiên đòi hỏi sự đầu tư về mẫu mã, chất lượng và xây dựng thương hiệu để cạnh tranh hiệu quả với đối thủ.



Bài viết trên đây của chúng tôi đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cây lồ ô cũng như đặc điểm, ứng dụng của chúng. An Nguyên Lighting tự hào là đơn vị gia công các loại đèn thủ công như đèn mây tre, đèn vải, đèn gỗ,… uy tín tại TPHCM và toàn quốc. Chúng tôi cam kết mang đến cho khách hàng các sản phẩm đẹp nhất, bền nhất với giá tốt nhất thị trường. Nếu cần tư vấn và gia công đèn mây tre theo yêu cầu, bạn vui lòng liên hệ với chúng tôi qua Hotline 0853 442 442 nhé!